Het ‘nieuwe normaal’ is NIET normaal en ‘na Corona’ wordt de economie NIET radicaal anders ingericht

Het ‘nieuwe normaal’ is NIET normaal en ‘na Corona’ wordt de economie NIET radicaal anders ingericht

Door Hans van Tellingen (*)

Nee, beste mensen. Het zogenaamde ‘nieuwe normaal’ -dat van de anderhalve meter afstand- is niet normaal. Het druist in tegen de menselijke aard. Het druist in tegen alles waar ik in geloof. En met mij ook de meeste mensen (slechts een paar uitzonderingen daargelaten). Geen misverstanden. Ik ben niet iemand die iedereen om de hals vliegt. Ik houd van menselijk contact. Maar voor mij hoeft het allemaal zeker niet te klef.

De anderhalve metermaatschappij gaat ‘m niet worden

Maar… die anderhalve metermaatschappij gaat ‘m niet worden. Deze is NIET normaal. Maar hoe gaan we het dan wel oplossen in onze samenleving? Zolang dat virus er nog is? En er nog geen vaccin is en/of een veilig medicijn? Ikzelf ben er inmiddels uit en pleit voor het zo veel mogelijk (verstandig!) openen van de maatschappij. In ieder geval voor het niet zo zwaar getroffen Noord-Nederland. En de rest van Nederland kan ook grotendeels open. In ieder geval voor ’70-minners’ die gezond zijn. Op 15 april jl. schreef ik er dan ook al dit over: https://www.deondernemer.nl/support-ondernemers/hans-van-tellingen-coronavirus-crisis-winkel-open-en-draag-mondkapje~2095059

Open de scholen, winkels, een gedeelte van de horeca en het OV

Open dus ALLE scholen. Open alle winkels. Open het openbaar vervoer. En laat iedereen, in ieder geval in het OV, mondkapjes dragen. Volg Duitsland en België (en vele andere landen). Door verplichte mondkapjes uit te delen in tram/metro/bus. Open verder ook alle kleinere horeca. Vermijd inderdaad tot (en met?) de zomer de grote evenementen. De zogenaamde ‘super spreaders’. Bescherm de ouderen en zwakkeren. Laat deze thuis (op VRIJWILLIGE basis) of in het verzorgingstehuis. Ja, je kunt je (groot)ouders wél bezoeken. Maar wél met een mondkapje op. Met mondkapje op is het bijna niet mogelijk om virus over te dragen. Je beschermt daarmee niet eens zozeer je zelf, maar je beschermt des te meer de ander. En de mensen die roepen over het tekort aan mondkapjes? Zelfs een theedoek is al 75% of meer effectief. 100% bescherming is het allerbeste. Maar je kunt in de mode-industrie ook mondkapjes ontwerpen (die er leuk uitzien) en verkopen (ik ruik business!) die meer dan 80% effectief zijn.

Meer testen

En in de tussentijd? Ga testen, testen en testen. Testen op antilichamen en ook een virustest (ben je besmet of niet?). De capaciteit van de laatste test is fors opgeschroefd, maar vanwege bureaucratische redenen wordt deze capaciteit nog steeds bij lange na niet volledig benut. Ongelooflijk. Maar goed, als je wél voldoende gaat testen voorspel ik u het volgende: een herstel van de retail. Een herstel van de horeca. Een herstel van de economie. Een herstel van de economie. En waarschijnlijk ook minder overleden mensen.

En mocht er toch een besmetting zijn in een verpleeghuis: grijp direct in. En laat het zorgpersoneel potdorie continu goed beschermingsmaterieel gebruiken en dragen.

Na ‘Corona’ gaan we de economie NIET radicaal anders inrichten

We keren voor 99% terug naar een maatschappij zoals we die hadden. Dat is mijn heilige overtuiging. Sterker nog: we gaan nog meer focussen op ‘zaken doen’. Omzet behalen. Het bedrijfsleven weer op de kaart zetten. Er MOET namelijk geld verdiend worden door de bedrijven. Zodat zij de belasting kunnen ophoesten voor onder andere overheid, onderwijs en gezondheidszorg. Het enige wat echt anders moet is een STRUCTUREEL hogere IC-capaciteit. Zowel qua materieel als qua professionele bezetting van artsen en verpleegkundigen. Zodat een IEDER die dat nodig heeft naar het ziekenhuis kan om goed behandeld te worden.

Want het huidige beleid is er op gericht deze capaciteit niet te overstijgen. Maar dat betekent dat de beperkte capaciteit tegelijkertijd leidend is om de maatschappij nog (steeds) in ‘lockdown’ te houden. En dat kunnen wij ons als samenleving niet nog een keer veroorloven. Bij een eventuele tweede golf. Of bij de eventuele komst van een ander virus.

Het gebrek aan capaciteit leidt tot veel meer schade dan het virus. Zowel economische schade als (als gevolg daarvan) maatschappelijke schade. Zonder bedrijfsleven kan er ook geen gezondheidszorg gefinancierd worden. Sterker nog: zonder bedrijfsleven resteren er helemaal geen IC-bedden. Een failliete maatschappij leidt tot nog veel meer doden dan die als gevolg van het virus dat in Wuhan, China, is ontstaan. Mensen met een gesubsidieerde baan (idealistische hoogleraren, journalisten in dienst van de publieke omroep, activisten als die van Urgenda) die een ‘totaal duurzame samenleving’ beogen, beseffen niet dat ook zij betaald worden met geld dat door het bedrijfsleven is opgehoest. Mensen die beweren dat de maatschappij na Corona totaal anders zal zijn dan daarvoor en hun eigen agenda erdoorheen willen jassen, hebben geen benul over hoe de maatschappij in elkaar zit. En wie hun loon eigenlijk betaalt.

Het RIVM als MS-DOS-club

Over het RIVM is al veel geschreven. Ze hebben veelvuldig compleet verkeerde veronderstellingen gedaan en zaten er vrijwel continu naast (https://www.elsevierweekblad.nl/nederland/achtergrond/2020/03/tijdlijn-coronacrisis-in-tweets-rivm-743404/). Desalniettemin: het is zeker geen complot tegen de bevolking. Het is steeds goed bedoeld geweest. Al krijg je de indruk dat het instituut geleid wordt door enigszins wereldvreemde onderzoekerige types uit de jaren 80. Met de communicatieve vaardigheden van een lantaarnpaal. Een MS-DOS-club dus. Als in het gelijknamige besturingssysteem uit de jaren 80. Geen kwaadwillende mensen daar. Maar wél fröbelaars. En laten deze stronteigenwijze RIVM ‘ers nu wél ‘t kabinetsbeleid bepalen…

OMT

In het kielzog van het RIVM is het OMT actief, het Outbreak Management Team, hét adviesorgaan van de regering voor het Coronavirus. Deze club bestaat voor het overgrote deel nog uit virologen, epidemiologen en andere viroloogachtigen. Niets mis mee. Het betreft mensen met kennis van zaken op het gebied van biochemie. Hoe het virus zich aanhecht en hoe het virus onze cellen binnendringt. Dat soort zaken. Waar de gemiddelde Nederlander (en dat geldt ook voor mij) niet zoveel kaas van heeft gegeten. Maar het OMT is te beperkt qua samenstelling. Laat er meer mensen met een maatschappelijke achtergrond in. Zoals economen, geografen, sociologen en psychologen.

Zelfs Nieuwsuur is kritisch

Op 25 april jl. was er een opvallend item bij Nieuwsuur. Juist. Een programma van de staatsomroep NOS. En in potentie was het een explosief programma. Want Nieuwsuur viel het OMT en RIVM aan. In die zin dat hen gebrek aan transparantie werd verweten. En terecht. Zaken worden met grote zekerheid naar buiten gebracht die niet perse blijken te kloppen. In hoeverre is het OMT, en in het kielzog daarvan het RIVM, voldoende wetenschappelijk en transparant?

En het NRC ook, de regering handelt zelfs ongrondwettelijk

In dit artikel claimt het keurige en chique NRC dat de regering ongrondwettelijk handelt (https://www.nrc.nl/nieuws/2020/04/27/spoedwet-voor-noodmaatregelen-a3997955). Het kabinet werkt daarom aan een spoedwet om de maatregelen tegen verspreiding van het coronavirus een steviger juridische basis te geven. Binnen enkele weken moet deze wet de noodverordeningen vervangen waarin de maatregelen nu zijn vastgelegd. De nieuwe wet moet een einde maken aan de, volgens juristen, ‘onhoudbare’, ‘ondemocratische’ en ‘ongrondwettelijke’ noodverordeningen. De daarin vastgelegde maatregelen als het verbod op groepsvorming zonder anderhalve meter afstand te houden, raken de grondwettelijk vastgelegde vrijheid van vereniging, godsdienst en onderwijs. En dat de politie te volle huizen binnengaat, schendt het recht op de persoonlijke levenssfeer.

Met andere woorden: is de lockdown niet onwettig en moeten we weer open?

Je kunt dus beweren dat de regering met het huidige beleid zich op glad ijs beweegt. Maar los van dat? In hoeverre is het ‘safe’ om de lockdown (gedeeltelijk) te beëindigen? En in hoeverre is het wenselijk om weer ‘open’ te gaan?

Allereerst komt er steun uit onverwachte hoek. De heer Jan Kluytmans, zelf gerespecteerd epidemioloog, is ook voor gedeeltelijke opheffing van de lockdown. Zo zei hij op 26 april jl.  bij Op 1. En verder, door velen verguisd, kwam sociaal geograaf (ik ben er zelf ook een) Maurice de Hond met een interessante studie over de relatie tussen locatie, temperatuur en luchtvochtigheid. Bottom line: het virus verspreidt zich met name snel bij een lagere temperatuur in combinatie met een lage luchtvochtigheid. Berucht zijn de zogenaamde ‘super spreads’. Grote bijeenkomsten (meestal binnen in slecht geventileerde ruimten) zoals de wedstrijd Atalanta Bergamo-Valencia, het Chinese Nieuwjaar in Wuhan en dichter bij huis: carnaval in Noord-Brabant en kerkdiensten op de ‘Bible Belt’. Het is de vraag of ‘social distancing’ in gewone situaties eigenlijk wel nut heeft. Al is het alleen maar omdat de Ro (de verspreidingssfactor van het virus) eigenlijk al vóór de lockdown aan het dalen was. Heeft een dergelijke lockdown eigenlijk wel zin? Verder concludeert de Hond dat een nieuwe uitbraak en een tweede golf voor aanstaand najaar erg onwaarschijnlijk is (https://bit.ly/2VzXEvC).

Tot vergelijkbare conclusies komt ook deze Israëlische professor (https://townhall.com/columnists/marinamedvin/2020/04/15/israeli-professor-shows-virus-follows-fixed-pattern-n2566915). Overal toont het virus hetzelfde patroon na de eerste besmetting: eerst langzame verspreiding, dan een exponentiële versnelling en daarna een afvlakking. Met af en toe nog een lichte opflakkering. Ook hij betwijfelt of een ‘lockdown’ wel zin heeft.

‘Last but not least’ is er het verhaal van Zweden. Daar is relatief veel vrijheid. En het virus verspreidt zich daar niet sneller dan elders. OK, wel iets sneller dan in Denemarken of Noorwegen. Maar over een jaar zou Zweden er gunstiger af bij kunnen steken omdat in de andere landen na een langere periode er zelfs méér doden kunnen vallen. Lees het hier: https://choice.npr.org/index.html?origin=https://www.npr.org/2020/04/26/845211085/stockholm-expected-to-reach-herd-immunity-in-may-swedish-ambassador-says.

Nee, ik ben geen viroloog

Gelukkig niet. Maurice de Hond is dat ook niet. Maar dat wil niet zeggen dat er onzin wordt verkocht. Integendeel. De studie van De Hond is meer dan de moeite waard. En kijkt verder dan biochemie. Als er iets geografisch is, is het wel het fenomeen ‘verspreiding’. En dat daar fysisch deterministische en klimatologische oorzaken aan verbonden zijn, is volstrekt feitelijk. Je hoeft niet een medisch specialist te zijn -en weten hoe precies dat virusdeeltje aanhecht en je cellen binnendringt volgens biochemische principes- om toch zinnige uitspraken te kunnen doen. Meer ‘common sense’ is nodig. Die maatschappij moet van het slot. En een ieder die het argument gebruikt van ‘u bent geen viroloog’ is ‘af’. Het geeft alleen maar de eigen onkunde aan van degene die deze uitspraak doet. En niet perse die van een ander die bekritiseerd wordt.

Open de scholen, winkels, een gedeelte van de horeca en het OV

Ik schreef het ook al aan het begin van dit stuk. Open dus ALLE scholen. Open alle winkels. Open het openbaar vervoer. En laat iedereen, in ieder geval in het OV, mondkapjes dragen. Volg Duitsland en België (en vele andere landen). Door verplichte mondkapjes uit te delen in tram/metro/bus. Open verder ook alle kleinere horeca. Vermijd inderdaad tot (en met?) de zomer de grote evenementen. De zogenaamde ‘super spreaders’. Bescherm de ouderen en zwakkeren. Laat deze thuis (op VRIJWILLIGE basis) of in het verzorgingstehuis. Ja, je kunt je (groot)ouders wél bezoeken. Maar wél met een mondkapje op. Met mondkapje op is het bijna niet mogelijk om virus over te dragen. Je beschermt daarmee niet eens zozeer je zelf, maar je beschermt des te meer de ander. En de mensen die roepen over het tekort aan mondkapjes? Zelfs een theedoek is al 75% of meer effectief. 100% bescherming is het allerbeste. Maar je kunt in de mode-industrie ook mondkapjes ontwerpen (die er leuk uitzien) en verkopen (ik ruik business!) die meer dan 80% effectief zijn.

En die mensen die zeggen dat er zo meer mensen overlijden?

Nou op de iets langere termijn zeker niet. Integendeel. Er gaan dan juist minder mensen dood. Onderschat de gevolgen van een jarenlange economische depressie niet. Met een gecontroleerde ‘unlock’ nu zal de maatschappij ook in de toekomst nog functioneren. Zodat we ook nog –bijvoorbeeld- een goede gezondheidszorg kunnen financieren.

*)       Hans van Tellingen is Geograaf en Regioloog en is directeur/eigenaar van winkelcentrumonderzoeker Strabo bv. Hij is hoofdauteur van ‘Waarom Stenen Winkels Winnen’. Meer info over dit boek: https://strabo.nl/waarom-stenen-winkels-winnen.