Gooi die winkel open! (en draag een mondkapje)

Eigen foto: Tokyo in april 2015

Gooi die winkel open!

(en draag een mondkapje)

 

Door Hans van Tellingen (*)

 

Gooi de winkel open. In ieder geval vanaf 28 april. En neem in het kielzog ook de horeca mee. Mensen zijn sociale wezens. Volgen elkaar. Ontmoeten elkaar. En willen naar leuke bestemmingen in de binnenstad. Of naar fijne winkelcentra. Om dan daar, ter plekke, te consumeren. Dat was zo, dat is zo en dat blijft zo. Een langere ‘lockdown ’is onwenselijk en leidt tot onherstelbare schade aan de retail, de horeca, de economie en ons geestelijk welbevinden. Met nog meer menselijke schade tot gevolg dan dat van dat vreselijke virus. En kan dat in het kader van de anderhalve meter economie? Zoals door Rutte cs betoogd? Nee. Helaas niet. Wat dan te doen? Totdat er een vaccin is? Draag mondkapjes. Desnoods zelf gemaakt van doek, dat is al voor bijna 80% effectief. Of nog beter: laat de modeindustrie deze zelf ontwerpen en in grote getale produceren. Zodat de retailers deze kunnen verkopen. En de kwetsbaren onder ons? De ouderen, de mensen met een gezondheidsconditie, de mensen die lijden aan zware obesitas? Laat deze zo veel mogelijk binnen. Totdat er een vaccin is zodat zij immuun zijn. Maar laat kinderen weer naar school gaan. En laat de gezonde volwassenen gewoon weer doen wat ze daarvoor deden. Werken, consumeren, elkaar ontmoeten. En elkaar lief hebben. Hoe dat kan zonder dat het virus weer een comeback maakt? Ik doe een poging dat te bewerkstelligen met dit betoog.

Tokyo

2015. Tokyo. Ik was op reis met SSM Retail Platform. En het betrof misschien wel de beste retailreis die ik ooit gemaakt heb. Prachtige retail en horeca gezien. Subliem zelfs. Het mooiste qua winkels wat ik ooit heb mogen aanschouwen. En ach, als je met 40 Nederlandse retail- en retailvastgoedprofessionals op pad bent, dan is de joligheid en meligheid nooit ver weg. Zo werden sommigen van ons geïnspireerd tot het maken van zogenaamd grappige foto’s. En ja, ik deed mee. Sterker nog. Ik ben degene die ook op de foto staat.

Mondkapjes

We vonden het namelijk maar wat overdreven dat veel van de Aziaten mondkapjes droegen. En ja, dan gaan die Hollanders ook op de foto met zo’n ding. Lekker lollig doen, het zit in onze cultuur ingebakken. Geen waardeoordeel. Wel een feit.

Maar achteraf gezien hadden onze Japanse vrienden misschien wel een punt. Of beter: in deze tijd hebben ze zeker een punt. En in ieder geval als je binnen staat in een ‘benauwde’, slecht geventileerde ruimte. Want dan hebben de mondkapjes wél zin. Mondkapjes, door de regering en het RIVM nog steeds niet nodig geacht voor de ‘gewone mensen’, werken namelijk wél. Dat deze er nog niet in voldoende mate zijn is dan ook wel een behoorlijke grove fout van de regering en het RIVM. Al helemaal als in februari nog miljoenen mondkapjes richting China werden gestuurd (https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/nederland-stuurde-in-februari-ondanks-who-waarschuwing-miljoenen-medische-hulpmiddelen-naar-china~b15ecd46/). En RIVM zelf nog beweerde dat dit virus niet naar Nederland zou komen en het virus ook geen groot gevaar was (https://twitter.com/rivm/status/1228317838483611649?s=20).

Ondanks de vele fouten, ik blijf RIVM en regering trouw

Nu ga ik in dit blog het RIVM en in het kielzog daarvan de regering niet afzeiken. Maar er zijn wél veel fouten gemaakt. Met name in het kader van ‘het achter de feiten aanlopen’ (https://www.elsevierweekblad.nl/nederland/achtergrond/2020/03/tijdlijn-coronacrisis-in-tweets-rivm-743404/). Edoch: het is zeker geen complot tegen de bevolking. Het is steeds goed bedoeld geweest. Al krijg je de indruk dat het instituut geleid wordt door enigszins wereldvreemde onderzoekerige types uit de jaren 80. Met de communicatieve vaardigheden van een lantaarnpaal. 

Maar we moeten het ermee doen als samenleving. Met het RIVM, hun trage reacties en met onze regering. Die het echt wel het beste met ons voorheeft. Maar dat wil niet zeggen dat wij hen niet kunnen helpen met goede ideeën. En dat we sommige zaken als die ‘anderhalve metersamenleving’, in ieder geval als het de retail en horeca betreft, kritisch kunnen benaderen. En dat wij tegelijkertijd oplossingen kunnen bieden hoe het dan wél kan. 

Het gaat sinds de virusuitbraak slecht met de retail

Sinds de uitbraak van de coronacrisis gaat het dramatisch slecht met de retail. Er zijn reeds meerdere studies naar gedaan. Maar dit artikel in Elsevier Weekblad vat het aardig samen (https://www.elsevierweekblad.nl/economie/achtergrond/2020/04/paniek-in-de-winkelstraat-203696w/). Gelukkig zijn er uitzonderingen. De branches supermarkten, elektronica, bouwmarkten en speelgoed doen het redelijk goed tot zelfs uitzonderlijk goed. Maar de grootste gemene deler is dat het erg slecht lijkt te gaan. Met name in de mode- en schoenenbranche. Logisch. Veel winkels hebben de deuren gesloten. En de winkels die wél open zijn kampen met enorme dalingen qua bezoekerstotalen. Want ja, we mogen eigenlijk de straat niet op. Althans, niet als het niet perse nodig is.

De maatregelen werden al een tijdje voorzien

Het valt op dat er veel mensen waren die bijvoorbeeld nog in het weekend van 13/14 maart uitgingen en ‘al dansend op de vulkaan’ hun kop in het zand staken. Ze hadden niet door welk onheil eraan kwam. Het zijn vaak dezelfde mensen die nu moralistisch anderen de maat nemen dat ze te weinig ‘social distance’ houden. Nee. Ik noem geen namen. Deze mensen bedoelen het meestal goed. Maar ze lopen wel wat achter. Ik denk dat de regels weer wat versoepeld dienen te worden. Als dit te lang duurt is de economische schade, gevolgd door immens maatschappelijk en menselijk leed, niet te overzien. Nu was ik degene die sinds eind februari al voorzichtig was geworden. Al gaf ik, ik geef het toe, op 8 maart nog een lezing op een plek waar ik geboekt was als spreker. Maar goed, je zou me als een bepleiter van de ‘lockdown’ kunnen zien. Voordat anderen het nut inzagen. En zo ben ik nu degene die een gedeeltelijke ‘unlock’ voorstel. Omdat het kan naar mijn veronderstelling. De lockdown was nodig om de grote piek van patiënten naar de IC af te remmen. Dat is gelukt nu. Maar als je de lockdown te lang laat duren wordt het erger dan de kwaal. Weet dat de hele maatschappij, overheid én essentiële beroepen, gefinancierd worden door het bedrijfsleven. Zonder bedrijfsleven bestaat er simpelweg geen fatsoenlijke maatschappij.

Ben ik een slecht mens als ik pleit voor een gedeeltelijke beëindiging van de lockdown?

Ik hoop het niet. Maar anders is er sprake van een dusdanige economische en maatschappelijke schade, dat het bedrijfsleven grotendeels zal failleren. En dan kan er dus óók geen belasting meer betaald worden om de overheid, het onderwijs en de  gezondheidszorg te financieren. 

Is het middel niet erger dan de kwaal? Dit linkje (https://swprs.org/a-swiss-doctor-on-covid-19/) betoogt dat we de lockdown moeten beëindigen. Het betreft een interessante verzameling van feiten over #COVID19. En verder hoor ik niet graag tot de 0,4% (niet meer, zo blijkt uit deze feiten) aan mensen die aan het coronavirus overlijden. Edoch: zullen we proberen een en ander in perspectief te zien? Zullen we de scholen weer openen? En de winkelstraat? En de horeca? Kunnen alle gezonde mensen tot en met 67 jaar niet gewoon weer aan het werk? 

En dienen dan alleen de mensen met een ‘gezondheidsconditie’ én de ouderen thuis te blijven? Totdat er een vaccin is? Geen misverstanden: overlijden is verschrikkelijk. ALLES moeten we doen om mensen in leven te houden. En ook in mijn kennissenkring ken ik een paar sterfgevallen. Maar een humane strategie moet ook kunnen lukken met minder draconische maatregelen. Al helemaal als we IEDEREEN gaan testen op de aanwezigheid van antilichamen. Dan kunnen sommige ouderen ook weer de straat op, omdat ze het virus al overwonnen hebben.

Totdat er een vaccin is (zodat iedereen, en dus ook de ouderen en zwakkeren, immuun zijn voor het virus) lijkt dit een werkbare strategie.

Virologen zijn helden, maar het zijn geen bestuurders van het land

Virologen moet je het land niet laten besturen. Dan zitten we namelijk tot 2030 op slot. Maar virologen kunnen en moeten wél goede adviezen verstrekken aan de regering. Op basis van de beschikbare feiten en de nodige nog niet bekende feiten, moet de regering dan een zo goed mogelijk beleid voeren. Waarin ALLE belangen goed afgewogen worden.

Zo moeten er genoeg medische mondkapjes komen voor medisch personeel. En voor het verplegend personeel in de verpleeghuizen (waar al veel mensen op verschrikkelijke wijze aan het virus al zijn overleden). Ook moet iedereen getest worden (dus of je het al gehad hebt) op antistoffen. En moeten er voldoende virustesten (of je het virus hebt, ja of nee) komen.

Maar gooi die winkel open en dat kan niet met anderhalve meter afstand

Ik eindig met dat waarmee ik ook begon. En werk de conclusies nog wat verder uit. Gooi de winkel open. In ieder geval vanaf 28 april. En neem in het kielzog ook de horeca mee. Mensen zijn sociale wezens. Volgen elkaar. Ontmoeten elkaar. En willen naar leuke bestemmingen in de binnenstad. Of naar fijne winkelcentra. Om dan daar, ter plekke, te consumeren. Dat was zo, dat is zo en dat blijft zo. Een langere ‘lockdown ’is onwenselijk en leidt tot onherstelbare schade aan de retail, de horeca, de economie en ons geestelijk welbevinden. Met nog meer menselijke schade tot gevolg dan dat van dat vreselijke virus. En kan dat in het kader van de anderhalve metereconomie? Zoals door de regering Rutte betoogd? Nee. Helaas niet. De ruimte in de meeste winkels is gewoon te klein. En als retailer moet je je klant kunnen verwennen (https://www.elsevierweekblad.nl/opinie/opinie/2019/05/zo-wordt-je-winkel-een-winnaar-meer-service-meer-ondernemerschap-meer-klanten-689349/). Wat dan te doen? Totdat er een vaccin is? Draag mondkapjes. Desnoods zelf gemaakt van doek, dat is al voor bijna 80% effectief. Of nog beter: laat de mode-industrie deze zelf ontwerpen en in grote getale produceren. Zodat de retailers deze kunnen verkopen. Met een mondkapje op voorkom je dat je anderen besmet. In dat kader is het mondkapje bijzonder effectief en wordt verspreiding van het virus voorkomen.

En de kwetsbaren onder ons? De ouderen, de mensen met een  gezondheidsconditie, de mensen die lijden aan zware obesitas? Laat deze zo veel mogelijk binnen. Maar laat kinderen weer naar school gaan. En laat de gezonde volwassenen gewoon weer doen wat ze daarvoor deden. Werken, consumeren, elkaar ontmoeten. En elkaar lief hebben. Dat kan prima mijns inziens. Terwijl ondertussen het virus verder wordt beteugeld.

*)       Hans van Tellingen is Geograaf en Regioloog en is directeur/eigenaar van winkelcentrumonderzoeker Strabo bv. Hij is hoofdauteur van ‘Waarom Stenen Winkels Winnen’. Meer info over dit boek: https://strabo.nl/waarom-stenen-winkels-winnen.